Bersama YaPEIM: Syor wujud akaun khas Qardul Hassan bantu sesama ummah

Bersama YaPEIM: Syor wujud akaun khas Qardul Hassan bantu sesama ummah


BUDAYA meminjam sudah diserapkan dalam budaya hidup kita oleh kaum Yahudi yang sememangnya bergantung pada usaha menyewakan wang sebagai cara hidup. Ia sudah membelenggu kehidupan umat islam dan umat lain di dunia sejak berkurun.

Di negara maju seperti Amerika Syarikat (AS), kadar purata hutang individu dianggarkan memerlukan dua generasi untuk dilangsaikan.

Dalam Islam, budaya memberi pinjam adalah cara hidup sebenar. Moto hidup kita ialah 'tangan yang memberi itu lebih baik daripada tangan yang menerima'. Namun prinsip itu sudah terhakis dan hampir dilupakan disebabkan kuatnya pengaruh cara hidup anjuran kaum Yahudi di atas.

Umat Islam perlu membuat perubahan paradigma drastik khususnya dalam budaya kewangan. Umat Islam perlu memupuk budaya memberi pinjam berbanding meminjam sebagai cara hidup.

Tamadun Barat menonjolkan kepentingan meminjam sebagai satu budaya hidup. Pelbagai kaedah peminjaman untuk menggalakkan pengguna meminjam diwujudkan seperti kad kredit dan belian secara ansuran.

Dalam perniagaan pun, budaya berniaga dengan 'modal orang lain' dianggap sebagai satu undang-undang untuk memastikan kejayaan perniagaan. Alasannya ialah kos pinjaman sentiasa lebih rendah daripada harapan keuntungan.

Namun ia sudah berulang kali dibuktikan tidak tepat apabila kemelesetan ekonomi berlaku. Mereka yang meminjam adalah kumpulan yang awal akan tergelincir dan gagal dalam perniagaan.

Budaya memberi pinjam boleh diamalkan tanpa menunggu sehingga kita mempunyai lebihan wang. Ia boleh diasaskan kepada strategi 'memberi pinjam secara sementara simpanan wang kita, sementara menunggu sehingga ia diperlukan atau akan digunakan'.

Sebagai pemegang amanah kita perlu memastikan yang kita mentadbirkan semua harta di tangan termasuk wang ringgit dengan cara paling sempurna. Wang itu tidak boleh dibiarkan menganggur walaupun untuk sesaat.

Misi pokok dalam mengubah paradigma kewangan Islam bertamadun (Hadhari) ialah untuk mewujudkan mekanisma dan institusi kewangan Islam yang membolehkan kaedah 'memberi pinjam' kepada Allah dilaksanakan.

Kita perlu bergegas menyahut seruan untuk memberi pinjaman kepada Allah sama seperti menyahut seruan azan bagi mengejar kejayaan. Setiap kita akan berasa cukup selesa untuk meminjamkan semua wang simpanan kepada Allah asalkan kita dapat menggunakannya sebaik kita memerlukannya.

Strateginya ialah dengan mewujudkan satu jenis akaun melalui sistem bank yang membolehkan kita membuat ambilan melalui cek dan kad melalui mesin pengeluaran wang automatik (ATM). Kaedah itu boleh digabungkan dengan sistem bank dengan satu keistimewaan iaitu membolehkan pemberi pinjam mengambil deposit dalam bentuk pelaburan atau simpanan tertentu.

Institusi milik ummah seperti yayasan atau koperasi dengan kerjasama bank boleh menubuhkan sebuah akaun khas Qardul Hassan di setiap bank Islam di Malaysia. Ahli akan memasukkan wang ke dalam akaun bersama dengan institusi dengan niat menyahut seruan Allah iaitu memberikan pinjaman dengan niat baik. Sebahagian daripada baki akaun ini akan dikeluarkan oleh institusi untuk dimanfaatkan bagi menjalankan aktiviti ekonomi umat Islam.

Apakah tidak mungkin untuk kita memulakan skim 'memberi pinjam' kepada Allah melalui penubuhan sebuah tabung pinjaman yang dibiayai daripada lebihan hasil perniagaan yang 'belum diperlukan' sementara?

Skim sebegini boleh diwujudkan dengan kerjasama bank atau Amanah Raya Malaysia. Tabung ini kemudian ditawarkan kepada rakan sejawat peniaga yang mempunyai peluang perniagaan baik tetapi tiada cukup modal untuk melaksanakannya.

Untuk menampung risiko kerugian, satu 'Dana Sinking Fund' ditubuhkan daripada 50 peratus dana yang wujud untuk dilaburkan dalam skim pelaburan yang selamat dan menguntungkan seperti Amanah Saham Nasional (ASN) dan Amanah Saham Bumiputera (ASB).

Permodalan wakaf dan pengurusan hartanah milik ummah boleh menjadi institusi yang berkesan. Permodalan wakaf boleh menjadi institusi khusus untuk mengatasi masalah hartanah terbiar di Malaysia. Kegawatan ekonomi bermula selepas pasaran hartanah memuncak dan berakhir bila pasaran hartanah sudah sampai pada tahap paling rendah.

Pemilik hartanah terpaksa menangguhkan hasrat mereka dan terus memegang hartanah yang akan terbiar untuk beberapa lama sebelum menjual tanah pada tahap pusingan ekonomi sedang memuncak. Memang sudah banyak hartanah yang 'menganggur' disebabkan tidak ada orang sanggup mengerjakannya. Ia belum lagi mengambil kira tanah wakaf yang diserahkan kepada masjid dan Bayt-al-Mal.

Banyak juga pemilik rumah yang membeli rumah sebagai harta simpanan atau sebagai harta spekulatif. Rumusannya ialah kita mempunyai stok tanah, rumah, ruang niaga dan ruang pejabat yang terbiar pada sepanjang masa.

Sebuah institusi awam boleh ditubuh untuk menerima pinjaman hartanah oleh pemilik yang belum memerlukan atau tidak mampu mengurus atau memanfaatkan hartanahnya sendiri. Tanah yang tidak diusahakan juga boleh dipinjamkan kepada institusi untuk diusahakan sebagai tapak projek pertanian.

Bon Qardul Hassan boleh menjadi instrumen berkesan untuk umat Islam melabur jika insentif dapat diberi. Bon ini boleh diguna untuk mewujudkan dana bagi membiayai projek pembangunan ummah seperti sekolah, institusi pendidikan, dana pendidikan atau dana rumah kos rendah.

(Sambungan kertas kerja pensyarah Pusat Pengajian Siswazah Universiti Tun Abdul Razak (Unitar), Prof Dr Barjoyai Bardai, pada Kongres Ekonomi Islam Ketiga (KEI-3))